به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، اخیرا شماری از معترضان در ترکیه در رد اقدام واشنگتن در به رسمیت شناختن «نسل‌کشی ارامنه» در سال ۱۹۱۵ ضمن برپایی تظاهرات، اخراج آمریکایی‌ها از پایگاه هوایی «اینجرلیک» و بستن این پایگاه را خواستار شدند. «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا چند روز پیش، با صدور بیانیه‌ای نسل‌کشی ارامنه در دوران […]
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، اخیرا شماری از معترضان در ترکیه در رد اقدام واشنگتن در به رسمیت شناختن «نسل‌کشی ارامنه» در سال ۱۹۱۵ ضمن برپایی تظاهرات، اخراج آمریکایی‌ها از پایگاه هوایی «اینجرلیک» و بستن این پایگاه را خواستار شدند.
«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا چند روز پیش، با صدور بیانیه‌ای نسل‌کشی ارامنه در دوران حکومت عثمانی را برسمیت شناخت و گفت: «هر سال در این روز، ما کسانی که در نسل کشی ارامنه در دوران عثمانی کشته شدند را یادآوری می‌کنیم تا بار دیگر بر تعهد خود برای جلوگیری از چنین رویدادی تاکید کنیم».
بایدن در این بیانیه از لفظ نسل‌کشی برای این رویداد استفاده کرد، عبارتی که رؤسای جمهور سابق آمریکا از آن استفاده نکرده بودند.
پایگاه خبری «عربی ۲۱» با انتشار یادداشتی به بررسی احتمال بستن پایگاه اینجرلیک پرداخت و نوشت: در چنین شرایطی، ناظران سیاسی انتظار دارند که ترکیه به تدریج تصمیماتی در پاسخ به این اقدام «جو بایدن» اتخاذ کند که لغو توافق دفاعی و همکاری با ایالات متحده آمریکا یکی از آنها است.
در پاسخ به درخواست‌های معارضان ترکیه یک منبع در وزارت دفاع این کشور گفت که پایگاه هوایی اینجرلیک واقع در جنوب این کشور، متعلق به نیروهای مسلح ترکیه است و کلیه تاسیسات آن به جمهوری ترکیه تعلق دارد. دولت ترکیه به ایالات متحده اجازه استفاده از این پایگاه را در چارچوب تدابیر مشترک دفاعی بر اساس یک توافقنامه دفاعی داده است.
وی تاکید کرد که این پایگاه تنها میزبان نیروهای دفاعی ایالات متحده نیست بلکه میزبان نیروهایی از اسپانیا، قطر و لهستان نیز هست.
در ارزیابی از درخواست‌ها مبنی بر اخراج نیروهای آمریکا از این پایگاه ترکیه، «میتی یارار» تحلیلگر سیاسی و امنیتی ترکی گفت که یک اشتباه رایج درباره اینجرلیک وجود دارد و آن این است که گفته می‌شود، تصمیم احداث آن پس از الحاق ترکیه به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) اتخاذ شد، اما واقعیت این است که این تصمیم پس از کنفرانسی که در جریان جنگ جهانی دوم برگزار شد، اتخاذ شد.
وی در گفت‌وگو با شبکه «سی‌ان‌ان» ترکی، گفت: اهمیتی که این پایگاه در آن زمان برای خود کسب کرد هنوز نیز وجود دارد و تغییری نیافته است و از اهمیت آن به هیچ وجه کاسته نشده است.
به گفته این تحلیلگر ترک، احداث پایگاه اینجرلیک در چارچوب توافق دفاعی و اقتصادی با ایالات متحده صورت گرفت و همه می‌گویند که این توافقنامه برای تقویت صنایع دفاعی در ترکیه و افزایش همکاری دفاعی و مشارکت در رشد اقتصادی ترکیه امضا شد و مضمون آن، حاکی از آن است که واشنگتن برای حل مشکلات پیش آمده تلاش خواهد کرد.
وی افزود که ترکیه در گذشته و در سال ۱۹۷۵ نیز این پایگاه را در پی تحریم‌های کنگره آمریکا علیه آنکارا، بر سر ورود نظامی ترکیه به قبرس در سال ۱۹۷۴ بست. تصمیمی که دولت ترکیه در آن زمان گرفت، درست بود اما مجادله مجدد در این راستا و بستن اینجرلیک به دلیل به رسمیت شناختن نسل‌کشی ارامنه از سوی آمریکا، درست نیست.
این تحلیلگر توضیح داد: بستن پایگاه اینجرلیک به روی نیروهای آمریکایی باید زمانی صورت گیرد که ایالات متحده آمریکا یک تحریم نظامی علیه ترکیه تحمیل کرده باشد، در این صورت آنکارا باید به پایان دادن یک‌جانبه توافق دفاعی با آمریکا اقدام کند.
میتی یارار این‌چنین استدلال می‌کند که هر گام اتخاذی باید معادل و مشابه گام برداشته شده از سوی طرف دیگر باشد. لذا بستن پایگاه نظامی اینجرلیک به روی آمریکایی‌ها نباید به دلیل حوادث ۱۹۱۵ باشه بلکه به دلیل تحریم‌های کاتسا علیه ترکیه بر سر خرید سامانه اس ۴۰۰ روسیه باید صورت گیرد زیرا ایالات متحد توافقنامه دفاعی را با این اقدام نقض کرده است.
بر این اساس اتخاذ گامهایی علیه تصمیم آمریکا در به رسمیت شناختن «نسل‌کشی ارامنه» می‌بایست به شیوه‌ای غیر از بستن پایگاه اینجرلیک در آدانا باشد و می‌بایست شروط قانونی برای بستن این پایگاه مهیا باشد. اگر ترکیه بخواهد از برگه‌های خود استفاده کند باید در جای مناسب و به شیوه‌ای کاملا منطقی این کار را انجام دهد.
«محمد اوفور» نویسنده ترکیه‌ای نیز در یادداشتی در روزنامه «صباح» در این‌باره نوشت: تا بحرانی در روابط با کشورهای بزرگی مثل ایالات متحده یا روسیه حاصل می‌شود یا تلاش برای ایجاد تنش در این زمینه صورت می‌گیرد، دشمنان اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه، فورا وارد عمل می‌شوند و خواستار پاسخ سیاسی بسیار افراطی می‌شوند.
وی افزود: مخالفان در ترکیه به ویژه «کمال قلیچدار اوغلو» رئیس حزب جمهوریخواه خلق ترکیه و «میرال آکشنار» رئیس حزب «خوب» تلاش دارند تا اردوغان را با یادآوری نامه [سال ۱۹۶۴] «لیندون جانسون» رئیس‌جمهور وقت آمریکا به «عصمت اینونو» نخست‌وزیر ترکیه و موضع‌گیری آنکارا در قبال آن تحریک کنند. موضعی که به موجب آن در سال ۱۹۷۵، پایگاه اینجرلیک بسته شد.
[در سال ۱۹۶۴ لیندون جانسون در نامه ای به عصمت اینونو نوشت اگر آنکارا به منظور دفاع از تُرک نشینان قبرس در برابر خشونت یونانی تبارها در قبرس مداخله نظامی کند، آمریکا و ناتو از ترکیه حمایت نخواهند کرد. ترکیه ۱۰ سال بعد و در سال ۱۹۷۴، جواب نامه جانسون را با حمله نظامی به قبرس داد.]
تنش با آمریکا پایان نخواهد یافت
اوفور معتقد است که ترکیه در آستانه تنشی مشابه آن سالها با ایالات متحده آمریکا قرار دارد و در حقیقت این تنش‌ها هرگز پایان نیافته و به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک نیز پایان نخواهد یافت. ایالات متحده هیچ یک از ابزارهای موجود در دستش از جمله تلاش برای کودتا و براندازی اردوغان را کنار نگذاشته و حتی علنا اعلام کرده که از مخالفان ترکیه در داخل حمایت خواهد کرد.
وی می‌گوید: رئیس‌جمهور بایدن از ابزار «تهمت نسل‌کشی ارامنه» استفاده کرد که «آخرین سلاح» محسوب می‌شود هدف از آن، گروکشی آینده ترکیه است. با وجود آنکه اردوغان، پاسخی در خور به بیانیه بایدن داد، اما برخی هستند که می‌خواهند پایگاه‌های آمریکایی به ویژه پایگاه اینجرلیک بسته شود، مشابه کاری که دولت دمیریل در سال ۱۹۷۵ انجام داد.
تفاوت وضعیت کنونی ترکیه با سال ۱۹۷۵
به اعتقاد این نویسنده ترکیه‌ای، وضعیت کنونی ترکیه کاملا با سال ۱۹۷۵ فرق دارد. ترکیه اکنون دارای نقشی جهانی است و نیروهای آن در مناطق مختلفی حضور دارند و تنها سیاست‌زایی ندارد بلکه سلاح داخلی نیز تولید می‌کند و هیچ پاسخی بهتر از آن چیزی که نشان داده شد، وجود ندارد.
اوفور توضیح داد: سیاستی که آنکارا اکنون دنبال می‌کند، ایالات متحده را به گونه‌ای اذیت کرده که در استفاده از برگه‌هایی که علیه ترکیه در دست دارد، با مشکل مواجه می‌کند. لذا نباید دیگر فرصت جدیدی به واشنگتن برای بهانه‌جویی بدهد. برگه بستن پایگاه‌های نظامی آمریکایی که در طول جنگ سرد از آن استفاده شده، اکنون فایده‌ای ندارد.
وی نوشت: برای مقابله با سیاست های ناعادلانه ایالات متحده باید راه‌های جدیدی جستجو شود و این مسأله تنها به دولت ترکیه مربوط نیست، بلکه مخالفان و نهادهای جامعه مدنی نیز باید در آن دخیل باشند.
اوفور در ادامه پرسید: چرا مخالفان در ترکیه به همان‌اندازه‌ای که دولت را سرزنش می‌کنند، بایدن را ملامت نمی‌کنند و برای افکار عمومی آمریکا روشنگری نمی‌کنند؟ هرچند، من مطمئن نیستم مخالفانی که از واشنگتن و بروکسل التماس می‌کنند و می‌گویند که حیات امن و اقتصادی خوبی در ترکیه وجود ندارد، دست به چنین کاری بزنند.
وی افزود: «بهتر است سازمان‌های جامعه مدنی مانند “TUSIAD” و”TOBB” و”مجمع روابط بین‌الملل” اقدام به سازمان‌دهی گفت‌وگوهایی با افکار عمومی آمریکا تشکیل دهد و درباره قضیه ارمنستان سخن بگویند.»
انتهای پیام/