به گزارش قلم پرس، منبت کاری یا کنده کاری روی چوب از قدیمی‌ترین هنر‌های دستی درجهان است .هنری است که با بکار گیری از چوب ظریف ترین صنایع دستی را بوجود می آورد.
تلفیقی از هنر و حوصله هنرمندانی که با مواد اولیه ی ارزان و ساده، محصولاتی با ارزش خلق می کنند، هنرمندانی که با چند قلم و فلز ذهنیات خود را با خطوط کوفی، نقوش اسلیمی، ختایی و گل و مرغ و … روی چوب کنده کاری می کنند.
نمی‌توان تاریخ دقیقی برای شروع کنده کاری روی چوب درنظر گرفت، چرا که از آن زمان که انسان شروع به کنده کاری و تراشیدن روی دیوارغار‌ها و سنگ وچوب برای ایجاد ارتباط ویا برآوردن نیازهایش کرده است آغاز شکل گیری هنری زیبا، جذاب وسرگرم کننده شده است.
در طول زمان فراز و فرود‌ها و تغییرات و تحولات گسترده‌ای را تا به امروز پشت سر گذاشته است وهم اکنون در سراسر دنیا هنرمندان بسیاری مشغول به کنده کاری روی چوب (منبت) می‌باشند.
طراحی منبت به دو رروش سنتی و صنعتی
مهرداد پایدار استاد منبت کاری در گفتگو با خبرنگار ما گفت: طراحی و اجرای منبت به روش سنتی وصنعتی انجام می‌شود.
اوگفت:در روش سنتی طرح به صورت دستی و در روش صنعتی به این صورت است که همه مراحل طراحی و اجرا با نرم‌افزار انجام می‌شود.
اوافزود:هنر‌های سنتی ایران، گروهی از هنر‌های پرپیشینه کشورمان نظیر صنایع دستی، معماری و هنر‌های وابسته، موسیقی سنتی نواحی و مناطق، کتابت ونگارگری، آیین‌ها و نمایش‌های سنتی (نظیر تعزیه خوانی و…) را شامل می‌شود.
استاد منبت کاری گفت: بدون شک صنایع دستی شاخص‌ترین هنر سنتی ایران است که درطول روزگار به واسطه پیشرفت صنعت، شمایل آن به هنر صنعت نزدیک‌تر شده است و هم اکنون ارزش و اعتبار ویژه‌ای را در عرصه هنر‌های سنتی پیدا کرده است.
پایداربیان کرد: صادرات نقش موثری در رشد و توسعه اقتصادی کشور‌ها دارد،کسب اطلاعات در مورد شناخت از بازار‌های جهانی و برخورداری از سیاست‌های حمایتی وتشویقی دولت و بکارگیری آمیخته بازاریابی، از مهمترین اصول ماندگاری در بازار‌های جهانی و ارتقاء سطح عملکرد صادراتی می‌باشد.
او با بیان اینکه صنایع دستی، تبلور عینی فرهنگ و مظاهر هنری و از نوع هنر‌های کاربردی و مردمی به‌حساب می‌آیند گفت: هر فرآورده دستی، عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن و همچنین عاملی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی محسوب شود.
او با اشاره به اینکه ایران جزو معدود کشور‌هایی است که از دیرباز در زمینه تولید مصنوعاتی دست‌ساز، سـرآمد و صـاحب شهرت بوده گفت: صنایع دستی ایران به لحـاظ زیبـایی و ارزش‌های فرهنگی و هنری مبتنی بر فرهنـگ غنـی ایرانـی اسـلامی و همچنین تنوع محصولات و کاربردی بودن آنها، جایگاه ویژه‌ای در صــنایع دســتی ملــل و اقــوام مختلــف جهــان دارد و در صورت بذل توجه کافی و رفع موانع در تولید، فروش و صادرات، از قابلیت‌های ویژه‌ای برای حضور بیشتر در توسعه اجتماعی اقتصادی کشور برخوردار است.
گسترش صادرات محصولات صنایع دستی در کشور
آزاد یکی از هنرمندان استان گفت:در صورت توجه کافی، مسئولان امر می‌توان با گسترش صادرات محصولات صنایع دستی در کشور، نقش مهمی را در توسعه هر چه بیشتر مناطق مختلف شهری و وروستایی کشور فراهم کنند.
او گفت: عمده‌ترین مشکلات شناسایی شده هنرمندان صنعت چوب عبارتند از بازاریابی نامناسب، تهیه مواد اولیه، عدم نظارت بر تولید محصولات، واردات کالا‌های مشابه، عدم فرهنگ سازی و آگاهی مصرف کننده از کالا‌های تولیدی، عدم وجود یک انجمن برای تبادل نظر بین هنرمندان.
او افزود: در بررسی‌های اجمالی بدست آمده از هنرمندان منبت کار شهر تبریز شاید به جرات می توان گفت در حال حاضر تعداد فعالین این رشته به حدود ۳۰ نفر نیز نمی‌رسند چا بسا شرایط حاکم بر جامعه در هنر و اقتصاد و معیشت هنر تا ده سال آینده باعث رکود و منسوخ شدن این رشته هنری و اجرای آن بصورت سنتی و دستی شود.
شهر‌های سرآمد در زمینه منبت
هنرمند منبت کار گفت: شهر‌های سر آمد در زمینه منبت، شهر تبریز، آباده شیراز، ملایر، قم و تهران بوده که درصد بالایی از حجم تولید مبلمان را عهده دار می‌باشند.
ساخت وسایل تزئینی از چوب
یکی ازبانوان هنرمند گفت:مردم درگذشته برای ساخت ابزار،سلاح، درب های مساجد،ستونها وسایل تزئینی ، وسایل مذهبی ، منبرها،میزهای منبت کاری، قاب ها، جعبه ها و قاشق های دوغ و شربت خوری دسته های چاقو ، خنجر وغیره از هنرمنبت استفاده می کردند که امروز درصنعت مبل سازی هم این هنرصنعت رواج پیداکرده است.
ابزارهای که دراین هنرصنعت استفاده می شود
هنرمند جوان تبریزی گفت: مغارها وسایل تیز و برنده ای هستند که معمولا از سه قسمت دسته،گاه گرفتگی و تیغه تشکیل شده است مغارها دارای دسته ای پلاستیکی یا چوبی می باشند. مغارها مهمترین وسیله برای کندن و تراش دادن می باشند. به طور کلی ۴ نوع مغار در منبت کاری استفاده می شود و بقیه مغار ها زیر مجموعه ای از این مغارها می باشند.
یکی ازهنرجویان استان گفت:هنرجویانی که باابزارهای مختلف به اشیاء جان می بخشند و زندگی را در رگهای هنرجاری می کنند،درختانی که دریک گوشه بی جان افتادند بااستفاده از ابزار این چوب ها را برمی دارند وباشکل ونگار که برروی چوب کشیده می شود، سپس بامغارهای کنده کاری می کنند.
چوب های رایج در صنعت منبت کاری
یکی از هنرمندان گفت:چوب های رایج در صنعت چوب که بعضا در منبت کاری هم از آنها استفاده می شود، افرا، انجیلی، بلوط، تبریزی، توت سفید، توسکا، چنار و راش می باشد.
منبت کاری از رشته های بومی وشاخص استان
به آفرین معاون صنایع دستی استان بابیان اینکه این هنر از رشته های بومی و شاخص استان به حساب می آید گفت:براساس بانک اطلاعاتی هزار و ۲۰۰ نفر در این رشته فعالیت می‌کنند.
نبود مواداولیه درمنبت کاری
فتحی متصدی خانه هنرگفت: اما این هنرجویان با مشکلاتی نیزدست وپنجه نرم می کنند، نبود مکان ثابت، نبود مواداولیه مانند چوب و مغارها عمده ترین مشکلات هنرجویان می باشد.
نگارنده : ناهیدخدادادی
