سعید جعفری‌راد با اشاره به استقرار ۳۲۶ شرکت دانش بنیان و فناور در پارک علم و فناوری استان اظهار کرد: از این تعداد ۱۰۳ شرکت دانش بنیان و مابقی فن آور هستند. البته این تعداد منحصر به شرکت های مستقر در مرکز رشد مرکزی تبریز نیستند بلکه در مراکز رشد سطح استان پراکنده اند.
وجود ۲۳ مرکز رشد اقماری در آذربایجان شرقی
وی با بیان اینکه پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی ۲۳ مرکز رشد وابسته (اقماری) دارد، افزود: از این تعداد ۲۰ مورد مراکز رشد و نوآوری شهرستانی و ۳ مورد از این مراکز هم متعلق به موسسات و دستگاه های دولتی و غیر دولتی هستند.
جعفری‌راد ادامه داد: در حال حاضر پارک علم و فناوری استان با گروه های صنعتی «سن ایچ»، مرکز رشد و نوآوری و با مجموعه «ماشین سازی تبریز» هم مرکز رشد و کارآفرینی مشترک دارد.
وی در ادامه از امضای قرارداد ایجاد مرکز نوآوری مشترک میان پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشور خبر داد و گفت: در این راستا تعدادی از شرکت های پارک علم و فناوری استان در پژوهشکده بیوتکنولوژی تبریز مستقر هستند.
رئیس پارک علم و فناوری استان با تاکید بر اینکه آذربایجان مهد صنعت قطعه سازی است، افزود: بر این اساس حدود ۶۰ درصد از شرکت های مستقر در این پارک در حوزه قطعه سازی و تجهیزات ماشین سازی فعالیت می کنند.
وی همچنین تصریح کرد: ۱۵ شرکت در زمینه محصولات شیمیایی و دارویی، ۱۰ شرکت در حوزه تجهیزات پزشکی و بقیه شرکت ها در موضوعات متفرقه فعالیت دارند.
مروری بر تاریخچه پارک های علم و فناوری در دنیا
جعفری‌راد درباره تاریخچه ایجاد پارک های علم و فناوری در دنیا گفت: دره سیلیکون نخستین پارک علمی دنیاست که در سال ۱۹۶۰ میلادی توسط دانشگاه استنفورد در ایالات متحده آمریکا با هدف تبدیل علم به تکنولوژی و فناوری یا به اصطلاح تکنولوژی پوش ایجاد شد.
وی ادامه داد: نسل های بعدی پارک های علم و فناوری در دنیا در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی و نسل سوم در سال ۲۰۰۹ میلادی ایجاد شدند که به صورت کمپلکس پیچیده فاکتورهای مختلف را در نظر می گرفت، تا اینکه در سال ۲۰۱۸ نسل چهارم پارک های علم و فناوری مطرح شد که هدف از ایجاد این گونه پارک ها قرارگرفتن پارک های علم و فناوری در کنار عناصر شهری نظیر شهرداری و سایر ارگان ها پیگیر انجام فعالیت های نوآورانه باشد.
رئیس پارک علم و فناوری استان انتقال فناوری به بطن جامعه را از اهداف اصلی ایجاد نسل چهارم پارک های علم و فناوری در دنیا اعلام کرد و افزود: در راستای دستیابی به این هدف این پارک ها در کشور و به تبع آن استان ایجاد شد. بر این اساس پارک علم و فناوری استان به منظور حمایت از فناوران پاره ای تسهیلات در اختیار آنها قرار می دهد که اعطای وام کم بهره و اختصاص فضای کار از جمله این اقدامات حمایتی است.
خلق ایده منطبق با نیاز جامعه
وی تقویت ایده فن آوران بدون توجه به نیاز کشور و جامعه را نادرست دانست و ادامه داد: در این راستا سیستم نظام ایده ها و نیازها (نان) توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری راه اندازی شد که با ایجاد این سامانه رویکرد پارک های علم و فناوری از فناور پوش به مارکت پوش تغییر کرد و شکل گیری ایده منطبق بر نیاز جامعه در دستور کار قرار گرفت.
فعالیت ۳۱۰ شرکت دانش بنیان در استان
جعفری‌راد با اشاره به فعالیت ۳۱۰ شرکت دانش بنیان در سطح استان گفت: در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۱ و پنج ماهه نخست امسال، ۱۹۳ شرکت فناور و دانش بنیان از تسهیلات اشتغالزایی تبصره ۱۶ قانون بودجه ۱۴۰۱ بهره مند شده اند که ارزش ریالی این تسهیلات ۶۷۰ میلیارد ریال بوده که از این طریق برای ۴۴۵ نفر اشتغال ایجاد شده است.
وی ادامه داد: همچنین از محل تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه برای اجرای طرح گرنت فناوری که ۶۷ پروژه را شامل می شود، مبلغ ۱.۳ میلیارد تومان و ۷۰۰ میلیون تومان هم برای اجرای طرح دستیار فناوری (که ۵۵ دانشجو در ۲۲ واحد فناوری مشغول فعالیت شده اند) اختصاص یافته است.
افزایش ۱۰۰ درصدی فروش داخلی واحد های فن آور
رئیس پارک علم و فناوری استان میزان فروش محصولات واحدهای فناور در ۵ ماهه نخست سال جاری را ۱.۳ همت (۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان) اعلام کرد و افزود: در صورت تداوم این روند میزان فروش داخلی شرکت ها تا پایان سال به ۲.۸ همت خواهد رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش ۱۰۰ درصدی دارد.
وی عمده محصولات صادراتی شرکت های فناور و دانش بنیان استان را ماشین افزار و قیرهای رنگی اعلام کرد و با اشاره به صادرات ۳.۶ میلیون دلاری محصولات شرکت های دانش بنیان و فناور مستقر در پارک علم و فناوری گفت: این میزان صادرات در ۵ ماهه نخست سال جاری انجام گرفته و پیش بینی می شود در شش ماهه دوم سال این میزان تا ۹.۵ میلیون دلار افزایش یابد.
ارتقای پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی به سطح یک
جعفری‌راد با اشاره به ارتقای پارک علم و فناوری استان به سطح یک ادامه داد: در حال حاضر تعداد انگشت شماری از پارک های علم و فناوری کشور، سطح یک هستند که پارک آذربایجان شرقی یکی از این پارکهاست.
وی افزود: پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی تیر ماه امسال از سوی معاونت توسعه شرکت های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بعنوان یکی از پنج پارک پایلوت برای ارزیابی صلاحیت شرکت های دانش بنیان انتخاب شده است.
رشد ۵۲ درصدی تعداد شرکت های دانش بنیان در سال ۱۴۰۱
جعفری‌راد از افزایش ۵۲ درصدی تعداد شرکت های دانش بنیان پارک علم و فناوری استان در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل خود خبر داد و افزود: بمنظور کیفیت بخشی به فعالیت های شرکت های دانش بنیان تقویت دپارتمان تجاری سازی، فروش و سرمایه گذاری در دستور کار قرار گرفت و در این راستا پرسنل این دپارتمان از ۳ نفر به ۶ نفر افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: سال گذشته پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی به نمایندگی از کشور ایران بعنوان اولین هاب تعاملات بین الملل کشورهای چین و ترکیه انتخاب شده است. علاوه بر آن پارک استان با کشورهای حوزه قفقاز نظیر گرجستان و ارمنستان همکاری می کند.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی درباره ارتباط شرکت های دانش بنیان و فناور با صنایع استان گفت: در ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب ۱۴۰۱ صراحتا تاکید شده شرکت های دولتی موظف و شرکت های غیردولتی و خصوصی هم مجاز به خرید محصولات شرکت های دانش بنیان هستند. با این وجود شرکت های دانش بنیان در این حوزه با مشکلات عدیده ای مواجه اند. برخی از صنایع خصوصی پای کار هستند و از شرکت های دانش بنیان حمایت می کنند ولی در مقابل برخی از دستگاه های دولتی حمایت چندانی نمی کنند.
لزوم تقویت زیرساخت های پارک علم و فناوری استان
جعفری‌راد تقویت زیرساخت های پارک علم و فناوری استان را ضروری خواند و افزود: با توجه به استقبال شرکت ها برای استقرار در پارک استان، توسعه عمرانی و فیزیکی اراضی پارک در دستور کار است که از آذر ماه سال گذشته اقدامات خود را شروع کرده ایم که برگزاری جلسات تخصصی با معاونان استاندار، نمایندگان شرکت شهرک های صنعتی و اداره کل راه و شهرسازی از آن جمله است.
وی درباره چالش های پیش روی شرکت های دانش بنیان و فناور گفت: ناتوانی در بازاریابی و فروش محصولات، اساسی ترین مشکل شرکت های دانش بنیان و فناور است بنابراین پارک علم و فناوری استان تمام انرژی خود را در این راستا معطوف کرده و به صورت جدی پیگیر حل این مشکل هستیم.
رئیس پارک علم و فناوری استان بهره گیری از ظرفیت های کارگزاران بخش خصوصی را راهکاری در راستای حل مشکلات فروش محصولات شرکت های دانش بنیان عنوان کرد و افزود: بر این اساس تعدادی از کارگزاران بخش خصوصی در پارک علم و فناوری استان استقرار خواهند یافت.
وی با اشاره به برگزاری دوره های آموزشی متنوع در راستای توانمندسازی دپارتمان تجاری سازی، فروش و سرمایه گذاری گفت: آشنایی با کشورهای مختلف برای بازارگشایی و بازارسازی، دوره اصول ریبرندینگ و آموزش اصول و قوانین حقوقی از جمله دوره های آموزشی هستند که بصورت رایگان در پارک علم و فناوری استان برگزار می شود.
تسهیلاتِ مغفول «ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش بنیان »
جعفری‌راد در ادامه بهره مندی از ظرفیت های ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش بنیان را ضروری دانست و افزود: از تمامی شرکت های دولتی و غیردولتی می خواهیم تا ظرفیت هایی بی نظیر این ماده قانونی را مورد توجه قرار دهند. بر این اساس مبلغی که بعنوان مالیات در نظر گرفته شده صرف تحقیق و توسعه می شود.
وی ادامه داد: مشابه این ماده قانونی در سایر کشورها هم اجرا می شود، بعنوان نمونه در کشورهای اروپایی ۲۰ تا ۳۰ درصد مبلغ صرف شده در توسعه وتحقیق بعنوان مالیات قلمداد می شود ولی در کشور ما ۱۰۰ درصد این مبلغ بعنوان مالیات در نظر گرفته می شود، با این حال متاسفانه تاکنون هیچ شرکتی از ماده ۱۱ استقبال نکرده است.
نگارنده: قمر طالبی
