شیمون پرز نخستوزیر اسبق رژیم صهیونیستی و از مؤسسان اولیه اسرائیل که در پی سکته مغزی در بیمارستان بستری شده بود، مُرد. به گزارش قلم پرس به نقل از خبرگزاری تسنیم، شیمون پرز نخستوزیر اسبق اسرائیل در سن ۹۳ سالگی و پس از دو هفته بستری در بیمارستان بهخاطر سکته مغزی و خونریزی داخلی، شب […]
شیمون پرز نخستوزیر اسبق رژیم صهیونیستی و از مؤسسان اولیه اسرائیل که در پی سکته مغزی در بیمارستان بستری شده بود، مُرد.
به گزارش قلم پرس به نقل از خبرگزاری تسنیم، شیمون پرز نخستوزیر اسبق اسرائیل در سن ۹۳ سالگی و پس از دو هفته بستری در بیمارستان بهخاطر سکته مغزی و خونریزی داخلی، شب گذشته در پی بحرانی شدن وضعیتش، مُرد.
یمعون برنسکی معروف به شیمون پرز، دوم آگوست ۱۹۲۳ در شهر ویشنوا در منطقهای که امروزه بخشی از کشور بلاروس و در آن زمان بخشی از لهستان بود به دنیا آمد. پدر و مادر او در سال ۱۹۳۲ به فلسطین مهاجرت کردند. در سال ۱۹۴۷ بهعنوان مسئول خرید سلاح به سازمان شبهنظامی «هاگانا» پیوست؛ گروهی که مسئولیت اصلی آن پاکسازی قومی روستاهای فلسطینی طی سالهای نکبت بود.
جالب توجه است که علیرغم این موضوع که اخراج و آوارهکردن خشونتآمیز فلسطینیها در اسناد تاریخی ثبت و ضبط شده است، اما پرز در طول حیات خود همواره تأکید داشته است که «صهیونیسم» طی دوران تأسیس رژیم صهیونیستی از «شیوههای پاک و اخلاقی استفاده کرده» است. در واقع وی حتی ادعا کرده است که پیش از اینکه اسرائیل به وجود آید، «هیچ چیزی در آنجا وجود نداشت».
شیمون پرز طی ۷ دهه گذشته، در جایگاه نخستوزیر و رئیس این رژیم فعالیت داشته است، هرچند که هیچگاه بهشکل واقعی در انتخاباتی پیروز نشده بود. وی عضو ۱۲ کابینه بوده است و در جایگاه وزیر جنگ، خارجه و دارایی مشغول فعالیت بوده است.
پرز در دنیای غرب احتمالاً بیش از هرچیز بهخاطر نقشآفرینی در مذاکراتی که به توافق ۱۹۹۳ اسلو منجر شده و در پی آن همراه با اسحاق رابین و یاسر عرفات برنده جایزه صلح نوبل شد، مشهور است.
اما برای فلسطینیها و کشورهای منطقه خاورمیانه، سابقه پرز متفاوت از شهرتش در مغربزمین بهعنوان یک «کبوتر خستگیناپذیر» است. در ادامه سابقه این فرد در خدمت به استعمار و آپارتاید اسرائیلی ارائه شده است:
سلاحهای هستهای
بین سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۵، شیمون پرز بهعنوان اولین مدیرکل وزارت جنگ اسرائیل مشغول به کار شد، وی سپس تا معاونت وزارت جنگ نیز ارتقا یافت. در آن زمان و بهعنوان بخشی از مسئولیتهایش، پرز بهعنوان «معمار برنامه سلاحهای هستهای اسرائیل» توصیف شده است، برنامهای که تا امروز نیز «خارج از نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی باقی مانده است».
در سال ۱۹۷۵، یادداشت محرمانهای افشا شد که براساس آن پرز با پی. دابلیو بوتا، وزیر دفاع آفریقای جنوبی دیدار کرده و «پیشنهاد فروش کلاهکهای هستهای به این رژیم آپارتایدی را ارائه کرده است». در سال ۱۹۸۶ نیز پرز به موساد دستور داد تا مردخای وانونو را ــ کسی که برنامه هستهای اسرائیل را افشا کرد ــ از شهر رم بربایند.
هدف قراردادن شهروندان فلسطینیها
شیمون پرز نقشی کلیدی در اِعمالِ رژیم نظامی بر شهروندان فلسطینی در سالهای منتهی به ۱۹۶۶ میلادی داشت، دورانی که مقامات اسرائیل، بهصورت گسترده به غصب اراضی و اخراج فلسطینیها دست میزدند.
یکی از ابزارهای آنها «ماده ۱۲۵» بود که اجازه میداد اراضی فلسطینی بهعنوان منطقه بسته نظامی اعلام شود، و در پی آن به صاحبان اراضی اجازه دسترسی به آنها داده نمیشد و پس از مدتی بهعنوان اراضی «بایر» مصادره میشدند. پرز از «ماده ۱۲۵» بهعنوان ابزاری برای «ادامه مستقیم تلاشها برای اسکان یهودیان و مهاجرت یهودیان» تمجید کرده است.
یکی دیگر از مسئولیتهای پرز بهعنوان مدیرکل وزارت جنگ، «یهودیسازی» منطقه الجلیل بود، سیاستی که هدف آن کاهش نسبت شهروندان فلسطینی در قیاس با یهودیان بود.
شیمون پرز در سال ۲۰۰۵ نیز بهعنوان معاون نخستوزیر در کابینه آریل شارون، با طرحهایی بهمنظور تشویق صهیونیستها برای جابهجایی به منطقه الجلیل، بار دیگر حملاتش به شهروندان فلسطینی را تجدید کرد. طرح «توسعه» وی شامل بیش از ۱۰۴ اجتماع محلی بود که ۱۰۰ عدد از آنها برای صهیونیستنشینها بود.
در همان سال، پرز طی مذاکرهای محرمانه با مقامات آمریکایی، ادعا کرد که اسرائیل «یکهزار هکتار از اراضی صحرای نقب را به صحرانشینان “بدوین” باخته است»، بهگفته وی «توسعه» مناطق نقب و الجلیل میتواند «این تهدید جمعیتی را رفع کند».
حمایت از شهرکسازیهای غیرقانونی در کرانه باختری
هرچند پروژه ساخت شهرکهای اسرائیلی در کرانه باختری اغلب با حزب لیکود و دیگر گروههای راستگرا مرتبط است، اما در حقیقت این حزب کار بود که موضوع استعمار اراضی جدیدالاشغال فلسطینی را آغاز کرد و پرز یکی از کسانی بود که در این پروژه با علاقه بسیار مشارکت داشت.
طی دورانی که پرز وزیر جنگ اسرائیل (۱۹۷۴ تا ۱۹۷۷) بود، دولت اسحاق رابین تعدادی شهرک صهیونیستنشین از جمله اوفرا را در کرانه باختری تأسیس کرد، شهرکهایی که بر زمینهایی که متعلق به شهروندان فلسطینی بوده و توسط اسرائیل مصادره شده بودند، ساخته شدند.
وی هرچند در روزهای ابتدایی طرحهای شهرکسازی نقشی کلیدی داشت، اما در سالهای اخیر بهبهانه دفاع از «مذاکرات سازش» مخالف هرگونه اقدام علیه این شهرکسازیهای غیرقانونی بود.
کشتار قانا
شیمون پرز در سال ۱۹۹۶ بهعنوان نخستوزیر اسرائیل بر «عملیات خوشههای خشم» نظارت داشت، عملیاتی که طی آن نیروهای مسلح اسرائیلی حدود ۱۵۴ شهروند غیرنظامی لبنانی را به قتل رسانده و حدود ۳۵۱ تن را مجروح کردند. در این عملیات که از سوی ناظران بهعنوان یک نمایش قدرت پیش از انتخابات داخلی اسرائیل تفسیر شده است، شهروندان غیرنظامی لبنانی بهصورت عامدانه هدف قرار گرفتند.
طبق اعلام وبگاه رسمی نیروی هوایی ارتش اسرائیل (بهزبان عبری و نه انگلیسی)، این عملیات شامل «بمباران وسیع روستاهای شیعهنشین در جنوب لبنان بهمنظور اجبار شهروندان به مهاجرت بهسمت شمال و بیروت و در نتیجه وارد آوردن فشار به سوریه و لبنان برای محدود کردن حزبالله بود.
بزرگترین فاجعه طی این عملیات ماجرای «کشتار قانا» بود، این فاجعه زمانی رخ داد که اسرائیل مرکز سازمان ملل را گلولهباران کرد و ۱۰۶ تن از شهروندان غیرنظامی پناهگرفته در این مرکز را به قتل رساند. در گزارش سازمان ملل آمده است که بهخلاف انکار اسرائیلیها، «احتمال کمی» وجود دارد که گلولهباران «نتیجه خطاهای فنی یا فرآیندی بود».
بعدها، اسرائیلیهایی که مسئول این گلولهباران بودند به تلویزیون این رژیم گفتند بابت این کشتار هیچ پشیمان نیستند، زیرا کشتهها «تنها یک مشت عرب» بودند. پرز نیز وجدانش راحت بود، زیرا بهگفته وی «هرچیزی طبق منطقی روشن و با مسئولیتپذیری انجام شد … من احساس آرامش میکنم».
غره ــ دفاع از محاصره و بیرحمی
پرز بهنوبه خود و طی ده سال اخیر، یکی از مهمترین سفرا و رایزنهای اسرائیل در جهان بود، دورانی که نوار غزه در معرض محاصرهای شدید و سه تهاجم عمده قرار گرفت. علیرغم خشم جهانی نسبت به چنین سیاستهایی، پرز همواره از تنبیه دستهجمعی و بیرحمی نظامی دفاع میکرد.
برای مثال در ژانویه سال ۲۰۰۹، علیرغم درخواست سازمانهای حقوق بشری برای «متوقف کردن عملیات سرب گداخته»، شیمون پرز حمایت تمامی ساکنان سرزمینهای اشغالی از این عملیات را «بهترین دوران اسرائیل» توصیف کرد. بهگفته پرز، هدف این حمله «وارد کردن یک ضربه سهمگین به مردم غزه بود با این منظور که آنها اشتیاق خود را برای شلیک به اسرائیل از دست دهند».
طی «عملیات ستون ابر» در نوامبر سال ۲۰۱۲، پرز به تلاشهای اسرائیل برای اقناع و کنترل افکار عمومی و انتقال دیدگاههای اسرائیل به رهبران جهان، کمکهای زیادی کرد. در آستانه تهاجم اسرائیل، پرز به حماس هشدار داد که اگر خواهان زندگی عادی برای مردم غزه است، باید شلیک راکت به اسرائیل را متوقف کند.
در سال ۲۰۱۴ نیز، طی بمباران بیسابقه غره، پرز بار دیگر به عرصه میدان آمد تا بر جنایات جنگی رخداده سرپوش گذارد. پس از اینکه چند کودک فلسطینی خردسالی که کنار ساحل در حال بازی بودند، توسط نیروهای اسرائیلی کشته شدند، پرز میدانست که چهکسی را باید مقصر بشمارد: فلسطینیها؛ بهگفته وی «آنجا منطقهای بود که ما هشدار دادیم که بمباران خواهد شد و متأسفانه آنها کودکان را از آنجا خارج نکردند».
محاصره خفهکننده غزه ــ که در سطح بینالمللی بهعنوان یک تنبیه دستهجمعی محکوم شده است ــ نیز از مواردی بود که پرز از آن دفاع کرده است و آن را دقیقاً یک تنبیه دستهجمعی توصیف کرده است. وی در سال ۲۰۱۴ گفت: «اگر غزه پرتاب راکت را متوقف کند، نیازی به محاصره نیست».
حمایت پرز از تنبیه دستهجمعی حتی به موضوع ایران هم سرایت کرد. وی در سال ۲۰۱۲، در واکنش به این موضوع که شش میلیون ایرانی دچار سرطان بهخاطر تحریمها نمیتوانند داروی مورد نیاز خود را به دست آورند، گفت: «اگر آنها خواهان داشتن دوباره یک زندگی عادی هستند، پس باید عادی شوند».
استنکاف از عذرخواهی تا دم آخر
پرز درباره هدف از پیمان سازش با فلسطینیها همواره واضح و آشکار سخن میگفت. وی در سال ۲۰۱۴ عنوان کرد که «اولویت اصلی حفاظت از اسرائیل بهعنوان یک دولت یهودی است. این هدف اصلی ما است که برای آن مبارزه میکنیم». وی در سال گذشته نیز این احساس خود را بار دیگر تکرار کرد، «اسرائیل بهخاطر خودش باید راهحل دو دولت را اجرا کند» تا «اکثریت (یهودی) خود را از دست ندهیم».
این سخنان، همان چیزی بود که حمایت حزب کار از توافق اسلو را شکل داد. اسحاق رابین در سال ۱۹۹۵ و کمی پیش از ترور شدن، خطاب به کنست گفت که اسرائیل از طریق توافق اسلو بهدنبال یک «موجودیت» فلسطینی است که «فروپایهتر از دولت» باشد. بیتالمقدس پایتخت یکپارچه اسرائیل خواهد بود و شهرکهای ساخته شده در کرانه باختری به سرزمینهای اشغالی ضمیمه شده و اسرائیل در دره اردن باقی خواهد ماند.
شیمون پرز چند سال پیش فلسطینیها را «خودقربانیکننده» توصیف کرد. بهگفته وی «آنها خودشان را قربانی میکنند. آنها قربانی اشتباهات غیرضروری خودشان میشوند». چنین رویکرد بیرحمانهای ویژگی فردی بود که «سازش» برای او همواره بهمعنای «آرامشی استعماری» بود.
