آسمان شب، تاریک‌تر از همیشه!/ کدام استان‌های ایران آلودگی نوری بیشتری دارند؟
آسمان شب، تاریک‌تر از همیشه!/ کدام استان‌های ایران آلودگی نوری بیشتری دارند؟

[ad_1] وجود بیش از حد نور مصنوعی، به‌ویژه در ساعات تاریکی شب می‌تواند آلودگی نوری محسوب شود و بر روی محیط‌زیست و انسان تاثیر منفی بگذارد. آلودگی نوری پیامدهای جدی برای سلامتی انسان دارد و باعث ایجاد استرس، فشار چشم و از بین رفتن دید می‌شود. به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، وجود بیش از حد […]

[ad_1]


وجود بیش از حد نور مصنوعی، به‌ویژه در ساعات تاریکی شب می‌تواند آلودگی نوری محسوب شود و بر روی محیط‌زیست و انسان تاثیر منفی بگذارد. آلودگی نوری پیامدهای جدی برای سلامتی انسان دارد و باعث ایجاد استرس، فشار چشم و از بین رفتن دید می‌شود.

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، وجود بیش از حد نور مصنوعی، به‌ویژه در ساعات تاریکی شب می‌تواند آلودگی نوری محسوب شود و بر روی محیط‌زیست و انسان تاثیر منفی بگذارد. آلودگی نوری پیامدهای جدی برای سلامتی انسان دارد و باعث ایجاد استرس، فشار چشم و از بین رفتن دید می‌شود.

آلودگی نوری همچنین می‌تواند بر فعالیت‌های فیزیولوژیک بسیاری از حشرات، پرندگان، پستانداران و خزندگان تاثیر بگذارد و حتی مقدار کمی از نور مصنوعی می‌تواند فعالیت‌های طبیعی آن‌ها را مختل کند.

توزیع نامتوازن جمعیتی به واسطه افزایش جمعیت، مهاجرت به شهرها و مراکز جمعیتی بزرگ در ایران، منجر به افزایش مصرف برق در کشور شده است. به گونه‌ای که میزان مصرف برق در ایران، تقریبا دو برابر شده است.

همچنین به دلیل فقدان سیاست و قوانین لازم در آلودگی نوری، هر شهر بزرگی در ایران، در معرض تهدید آلودگی نوری قرار دارد. علاوه بر آن، موضوع آلودگی نوری در ایران تاکنون به طور جامع مطالعه و مستندسازی نشده است.

به همین دلیل شناسایی، پایش و پهنه‌بندی مناطق حساس به آلودگی نوری برای ارزیابی این مناطق و کاهش آسیب‌هایی که در آینده می‌تواند در این مناطق داشته باشد، برای برنامه‌ریزان در سطح ملی و منطقه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار است.

 

 

قانون سخت‌گیرانه لندن برای کنترل آلودگی نوری

 در آینده‌ای نزدیک ممکن است اندکی از زیبایی مسحورکننده شب‌های لندن کاسته شود زیرا مقامات شهری پیش‌نویس قانونی را آماده کرده‌اند که آسمان‌خراش‌ها را ملزم می‌کند تا نور خود را در طول شب کم کنند.

نهاد حاکم اجرایی و مالی این شهر خوش‌بین است که این ابتکار آلودگی نوری را کاهش داده و در مصرف انرژی صرفه جویی ایجاد کند. اگر طرح‌های جدید تصویب شوند، از ساختمان‌های موجود در میدان مایل – منطقه لندن با بیشترین تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه- خواسته می‌شود که چراغ‌های غیرضروری ساختمان را پس از تاریک شدن هوا خاموش کنند. البته ساختمان‌های جدید حتما باید با در نظر گرفتن قانون جدید بنا شوند اما ساختمان‌های موجود تشویق خواهند شد تا این سیاست را اتخاذ کنند.

این قوانین در حالی ارائه می شوند که شواهد بسیار زیادی برای اثبات تأثیر مخرب آلودگی نوری بر تنوع زیستی و سلامت انسان در کنار ویژگی اتلاف انرژی آن جمع‌آوری شده است.

این سیاست جدید در قالب «سند برنامه‌ریزی تکمیلی روشنایی» که توسط فایننشال تایمز بریتانیا افشا شده است، پیش‌نویس شده است. البته این طرح مقررات متفاوتی برای کنترل روشنایی ساختمان‌ها در مناطق مختلف در سرتاسر پایتخت وضع خواهد کرد. در صورت تصویب، مشاغل در مناطق مسکونی باید ساعت ۱۰ شب چراغ ها را خاموش کنند، در حالی که کسب و کارهای فعال در مناطق فرهنگی و گردشگری می توانند چراغ ها را تا ساعت ۱۱ شب روشن نگه دارند. در مناطق تجاری، چراغ های غیر ضروری می توانند تا نیمه شب روشن باشند.

شروان جوشی، رئیس کمیته برنامه‌ریزی و حمل و نقل شهر لندن، گفت که این سند در حال حاضر برای رایزنی و اعمال تغییرات احتمالی آماده شده است. او گفت: «لندن مکانی منحصر به فرد است که در آن مناطق تجاری و مراکز حمل و نقل شلوغ ۲۴ ساعته در کنار ساختمان‌های تاریخی و محله‌های مسکونی قرار می گیرند و راهبرد ارائه شده در این سند با هدف اطمینان از رویکردی هوشمندانه و حساس در زمینه روشنایی است که ضمن محافظت از شخصیت و رفاه ساکنان، شهری ایمن و قابل دسترسی را در اختیار شهروندان قرار می‌دهد.

در شهرهای سرتاسر جهان، چراغ‌ها مدت‌ها پس از خاموش شدن اکثریت قریب به اتفاق کارگران روشن می‌مانند. اما افق درخشان شب هزینه دارد. به گفته محققان دانشگاه کالج لندن، ساختمان‌های بلندمرتبه به مراتب انرژی بیشتری نسبت به ساختمان های کم‌مرتبه نیاز دارند به این ترتیب که مصرف برق به ازای هر متر مربع مساحت در ساختمان های اداری مرتفع با ۲۰ طبقه یا بیشتر، تقریباً دو و نیم برابر بیشتر از ساختمان های کم‌ارتفاع ۶ طبقه یا کمتر است. بر اساس یک تجزیه و تحلیل علمی که در سال ۲۰۲۰ انجام پذیرفت، انرژی مورد استفاده برای روشنایی در یک شب توسط ساختمان‌ها در منطقه‌ “کاناری وارف” با تراکم بالای آسمانخراش‌ها می‌تواند انرژی بیش از ۴۰۰۰ خانه در سال را تامین کند. این اتلاف به ویژه از منظر بحران انرژی فعلی بسیار شدید است.

بنا به قول معروف، در یک شب معمولی، چشم انسان باید بتواند هزاران ستاره را ببیند. اما کمتر از ۳۰ درصد از مردم در سرتاسر جهان می توانند دید شبانه واضحی از کهکشان راه شیری داشته باشند، چرا که در اکثر مناطق مسکونی، آسمان شب توسط نور مصنوعی ایجاد شده توسط ساختمان‌ها مسدود می‌شود.

از طرفی، تابش مصنوعی ایجاد شده از تعداد بالای سیستم‌های روشنایی ساختمان‌ها، تأثیر مخربی بر تنوع زیستی دارد. حدود شصت درصد حیات وحش در بریتانیا برای زنده ماندن به تاریکی طبیعی وابسته است، زیرا سیگنال‌های طبیعی آهنگ مهاجرت، تولید مثل و گرده افشانی را تنظیم می‌کنند. همچنین، آلودگی نوری با مختل کردن ریتم خواب شبانه‌روزی، سلامت انسان را به خطر می اندازد و خواب ضعیف می تواند به افسردگی و مشکلات قلبی و خونی منجر شود.

البته در سراسر اروپا، شهرهای مختلفی وجود دارند که چراغ های نمای ساختمان‌ها را در طول شب از ساعت مخصوص به بعد خاموش می‌کنند. اسپانیا به برخی مغازه‌ها دستور داده است که چراغ‌های خود را پس از تاریکی هوا خاموش کنند، در حالی که برلین نورافکن‌های ۲۰۰ ساختمان تاریخی بزرگ خود را در طول شب خاموش می‌کند. در پاریس، سال گذشته، دولت فرانسه قانونی را تمدید کرد که طبق آن مغازه ها باید تابلوهای خود را بین ساعت ۱ تا ۶ صبح خاموش کنند.

لازم به توضیح است که بنا به پذیرفته‌شده‌ترین تعارف، آلودگی نوری به روشن شدن بیش از حد یک محیط بر اثر نورهای مصنوعی گفته می‌شود. این پدیده نه تنها باعث کم‌فروغ شدن ستارگان و اجرام آسمانی در آسمان می‌شود، بلکه مانند تمام انواع دیگر آلودگی، به انسان و دیگر موجودات زنده آسیب می‌رساند.

 

کدام استان‌های ایران آلودگی نوری بیشتری دارند؟

در یک مطالعه با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای، تغییرات آلودگی نوری ایران در یک بازه ۱۷ ساله مورد بررسی قرار گرفت و استان‌های با بیشترین آلودگی نوری مشخص شدند.

برای بررسی آلودگی نوری و ارزیابی تغییرات میزان نور شب، ابزارهای مختلفی وجود دارد. با توجه به این‌که روش‌های میدانی بررسی آلودگی نوری، بسیار پرهزینه و دشوار است، استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و سنجش از راه دور می‌تواند روش مناسبی برای بررسی آلودگی نوری باشد.

با توجه به اهمیت آلودگی نوری، علیرضا صالحی‌پور میلانی؛ استادیار ژئومورفولوژی دانشگاه شهید بهشتی با انجام مطالعه‌ای، آلودگی نوری ایران را در سال‌های ۱۳۷۴ تا ۱۳۹۱ مورد بررسی قرار داد.  در این مطالعه برای بررسی آلودگی نوری از داده‌های ماهواره‌ای اسکن خطی عملیاتی، مربوط به برنامه ماهواره دفاع هواشناسی استفاده شد.

در این مطالعه تغییرات آلودگی نور مصنوعی در کشور بررسی شد و استان‌هایی که بیشتر با این بحران درگیر هستند، مشخص شدند. همچنین تاثیر شاخص تراکم نسبی جمعیت، میزان مهاجرت در استان‌ها و تغییرات آن، به عنوان یکی از شاخصه‌های مهم تاثیرگذار بر گسترش نور شب در استان های کشور مورد بررسی قرار گرفت.

بررسی‌های این مطالعه حاکی از افزایش میزان نور شب در سال‌های مورد مطالعه بود و مناطق با درخشندگی کم، به مناطق با درخشندگی بالا تبدیل شده‌اند.

استان‌های تهران و البرز به‌عنوان استان‌هایی با بالاترین میزان آلودگی نوری در کشور شناسایی شدند و استان های خوزستان، اصفهان، بوشهر و فارس در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

در این مطالعه عنوان شده است که افزایش تراکم نسبی و توزیع نامتوازن جمعیت، مهاجرت‌های جمعیتی و تشدید آن در حدفاصل سال‌های مطالعه، از عوامل اصلی گسترش آلودگی نوری در کشور و همچنین تمرکز حداکثر آلودگی نوری در بعضی استان‌ها است. تمرکز فعالیت‌های تجاری و صنعتی در برخی استان‌ها و کانون‌های جمعیتی از جمله مراکز استان‌ها و محدوده‌های صنعتی، روند افزایش نور مصنوعی، آلودگی نوری را در کشور افزایش داده است.

به گفته پژوهشگر این مطالعه، گسترش میزان آلودگی نوری و ادامه این روند در آینده می‌تواند تاثیرات مخرب بسیاری را برای زندگی انسان و محیط زیست کشور به وجود آورد. به همین دلیل انجام مطالعات جامع‌تر در زمینه آلودگی نوری در سطح کشور و همچنین برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در امر کاهش نورهای مصنوعی به خصوص استان‌هایی که در معرض آلودگی نوری قرار دارند، ضروری به شمار می‌آید.

در این مطالعه عنوان شده است که با استفاده از تهیه راهنماها، دستورالعمل‌های لازم، تبیین استانداردها، ضوابط و توصیه‌ها و قانونمند کردن مقادیر نورپردازی‌ها و سپس نظارت بر اجرای قوانین می‌توان گام‌هایی در جهت کاهش آلودگی نوری در کشور برداشت.

یافته‌های این مطالعه پاییز ۱۴۰۰ به صورت مقاله علمی با عنوان «تحلیل و پایش آلودگی نور مصنوعی در ایران با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای نور شب (از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۳)» در «نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی» منتشر شده است.

پایان پیام/


[ad_2]