در نوروز امسال ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به آذربایجان‌شرقی سفر کرده‌اند، اما تنها ۲۳۳ هزار نفر از مراکز اقامتی استان استفاده کرده و ۸۸۵ هزار بازدید از جاذبه‌های طبیعی و ۷۳۵ هزار بازدید از جاذبه‌های مصنوعی استان صورت گرفته است. به گزارش قلم پرس به نقل از خبرگزاری فارس، سال‌ها پیش آذربایجان‌شرقی و […]
در نوروز امسال ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به آذربایجان‌شرقی سفر کرده‌اند، اما تنها ۲۳۳ هزار نفر از مراکز اقامتی استان استفاده کرده و ۸۸۵ هزار بازدید از جاذبه‌های طبیعی و ۷۳۵ هزار بازدید از جاذبه‌های مصنوعی استان صورت گرفته است.
به گزارش قلم پرس به نقل از خبرگزاری فارس، سال‌ها پیش آذربایجان‌شرقی و در مرکزیت آن کلانشهر تبریز در ایام نوروز آنطور که باید در جذب گردشگر و توریست موفق نبوده و اکثر گردشگران در این ایام به جای مسافرت به این استان و بازدید از اماکن تاریخی و طبیعی و منحصر به فرد منطقه ترجیح می‌دادند به دیگر نقاط کشور سفر کرده و از جاذبه‌های آن مناطق بهره‌مند شوند.
شاید در نگاه اول فکر کنیم سردی هوا و جو نامناسب عامل اصلی عدم استقبال مسافران از این منطقه بوده است، اما نباید همه تقصیرها را گردن سردی هوا و جو نامناسب استان در ایام نوروز و سرد سال بیندازیم، چرا که در دنیا مناطق سردسیر و کوهستانی فراوانی وجود دارد که با ایجاد تمهیدات و امکانات لازم توسط مسئولان و دست‌اندرکاران سالانه پذیرای هزاران و حتی میلیون‌ها گردشگر از اقصی نقاط جهان هستند.
این امر نشان می‌دهد هنوز که هنوز است مسئولان و متولیان مربوطه ارزش و جایگاه ویژه و خاص استان را که سرشار از ظرفیت‌های بالقوه خدادادی است نمی‌دانند و با اقدامات غیرکارشناسانه و غیراصولی خود روزها را سپری می‌کنند، بدون اینکه حرکت محسوسی برای ایجاد و توسعه زیرساخت‌های گردشگری منطقه انجام داده باشند.
در شرایطی که اگر یکی دو مورد از این آثار منحصر به فرد و زیبای گردشگری در کشورهایی که به مسئله گردشگری به عنوان موردی ارزشمند و ارزرسان نگاه می‌کنند وجود داشت قطعاً از این نعمت‌ها سالانه میلیون‌ها دلار ارز وارد کشور خود می‌کردند.
هر چند استان آذربایجان‌شرقی با داشتن قابلیت‌ها و ظرفیت‌های خاص خود چون مسجد کبود، ارگ علیشاه، ائل‌گلی، موزه‌های دیدنی و متنوع، مناطق بکر و دست نخورده طبیعی و ده‌ها مورد دیگر، بالفطره انگیزه کافی برای ورود و جذب گردشگر را داراست، اما شواهد نشان می‌دهد این امکانات به تنهایی کافی نبوده و عدم استقبال گردشگران در ایام نوروز موید این ادعاست.
البته از حدود سه چهار سال پیش در ایام نوروز شاهد ورود گردشگران نسبتاً قابل توجهی به استان و کلانشهر تبریز بودیم، اما یکی دو سالی است که باز در این ایام خیابان‌ها و مراکز دیدنی شهر اولین‌ها، سوت و کور بوده و شهر دیگر حال و هوای چند سال گذشته خود را ندارد.
فرزین حق‌پرست رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در مصاحبه خبری خود از بازدید بیش از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر از اماکن تاریخی و گردشگری استان در ایام تعطیلات نوروز امسال خبر داده و گفته بود: از این تعداد حدود ۷۸۰ هزار بازدید از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، ۸۸۵ هزار بازدید از جاذبه‌های طبیعی و ۷۳۵ هزار بازدید از جاذبه‌های مصنوعی استان صورت گرفته بود.
این در حالی است که در این ایام فضای عمومی کلانشهر تبریز خلوت بوده و نسبت به چند سال اخیر مسافر یا گردشگر کمتری به خود دیده بود، شاید شهرهای دیگر استان پذیرای این گردشگران میلیونی بودند.
همچنین از حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار بازدیدکننده استان تنها ۲۳۳ هزار نفر از مراکز اقامتی استان که شامل هتل‌ها، مهمانپذیرها، هتل آپارتمان‌ها، ستاد اسکان فرهنگیان و دیگر اماکن استفاده کردند و این خود نشانگر این مطلب است که اکثر گردشگران نوروزی استان آذربایجان‌شرقی را به عنوان استان مقصد برای گردشگری انتخاب نکرده بودند و عمدتاً از این استان به عنوان محل عبور به مناطق دیگر کشور استفاده کرده‌اند و یا در منازل دوستان و آشنایان خود سکنی گزیدند و عملاً ریالی بابت اسکان خود به استان وارد نکردند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود آمار بازدید از موزه‌ها و اماکن تاریخی تحت نظر اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی را حدود ۲۰۰ هزار نفر اعلام کرد و گفت: کلیسای سنت استپانوس با بیش از ۳۴ هزار و ۵۰۰ نفر بیشترین بازدید استان را به خود اختصاص داده است و بعد از آن رصدخانه مراغه با ۲۴ هزار نفر و موزه آذربایجان با ۱۶ هزار نفر بازدید در رده‌های دوم و سوم جای گرفته‌اند.
این مسئول در ادامه سخنان خود از بازدید بیش از ۶۰ هزار گردشگر از روستای تاریخی کندوان خبر داد و اضافه کرد: در ایام تعطیلات نوروزی روستای کندوان با بازدید ۶۰ هزار گردشگر به عنوان پربازدیدترین روستای هدف گردشگری استان گزارش شده بود.
بازدید ۸۸۵ هزار نفر از جاذبه‌های طبیعی استان بیشتر به ۱۳ فروردین‌ماه و مردم آذربایجان و شهرهای آن مربوط می‌شود که در روز طبیعت به جاذبه‌های طبیعی مراجعه کرده بودند تا این روز را سپری کنند.
این نکته نیز لازم به یادآوری است که مسئولان چگونه آمار بازدید از جاذبه‌های طبیعی را استخراج و به آن استناد می‌کنند.
هر چند استان ما در منطقه کوهستانی و سرد کشور واقع شده است اما باید اذعان داشت این استان علاوه بر قابلیت‌های گردشگری متناسب با ایام گرم سال دارای ظرفیت ویژه دیگری است که در دیگر نقاط کشور به ندرت شاهد هستیم و آن پیست اسکی سهند است.
کارشناسان می‌گویند: مسئولان و دست‌اندرکاران شهری و گردشگری باید علاوه بر توسعه زیرساخت‌های درون شهری با تقویت برخی داشته‌های دیگر خود که امکان دارد اغلب گردشگران با آنها ناآشنا باشند زمینه جذب بیشتر توریست را فراهم کنند.
آنها معتقدند: همانطور که مسئولان و متولیان ساکن در مناطق گرمسیری با ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی متناسب با شرایط اقلیمی خود زمینه جذب گردشگر به استان و شهر خود را فراهم می‌کنند مسئولان استان نیز می‌توانند علاوه بر تقویت و توسعه نقاط دیدنی و خلق امکانات رفاهی مناسب به جذب گردشگر کمک کنند.
به طور مثال با توسعه و ایجاد امکانات رفاهی مطلوب و کافی در پیست اسکی سهند که طولانی‌ترین دوره اسکی کشور را داراست انگیزه لازم را در جذب گردشگر ایجاد کنیم تا مسافران در فصول سرد سال و ایام نوروز به همراه خانواده خود از این مکان تفریحی ورزشی استفاده کنند.
وقتی صحبت از اماکن تاریخی و زیرساخت‌های گردشگری می‌شود اغلب مسئولان قدمت برخی از اماکن تاریخی استان را قدیمی‌تر از اماکن موجود در استان‌های هم تراز کشور چون اصفهان، فارس و … می‌شمارند، اما میزان جذب گردشگر در این استان‌ها کجا و استان آذربایجان‌شرقی کجا؟
شاید بگویید شرایط اقلیمی و آب و هوایی تاثیر زیادی در جذب گردشگر دارد و سردی و گرمی هوا باعث کاهش یا افزایش میزان گردشگران به یک منطقه می‌شود. هر چند آب و هوا در پذیرش گردشگر تاثیرگذار است، اما آیا میزان ورود گردشگر و توریست به شهرهای گرمسیری کشور همچون یزد، شیراز ، اصفهان و … در فصول گرم سال نسبت به ایام نوروز و یا فصول سرد سال کاهش می‌یابد؟
کمبود زیرساخت‌های گردشگری و امکانات رفاهی تفریحی مطلوب و متناسب با سلیقه مشتری در استان به حدی است که حتی در فصول گرم سال که هوا مطبوع و معتدل است نسبت به شهرهای هم‌تراز خود گردشگر نمی‌بینیم و اگر هم در مقطعی از سال و به دلایلی چون برگزاری همایش‌ها و سمینارهای ملی و بین‌المللی شاهد ورود تعدادی مسافر به استان می‌شویم آنقدر امکانات رفاهی‌مان ضعیف است که خیلی از مواقع با مشکل کمبود مراکز اقامتی و رفاهی مواجه می‌شویم.
سیامک شکوهی یکی از شهروندان تبریزی معتقد است: اغلب استان‌ها برای ایام نوروز و حتی تعطیلات تابستانی که مردم اوقات فراغت بیشتری برای سفر دارند علاوه بر توسعه و آماده‌سازی داشته‌های خود، زیرساخت‌های جدید دیگری که به جذب توریست کمک می‌کند فراهم می‌کنند و همواره سعی دارند با ایجاد تفریحات و امکانات رفاهی جالب و تازه مسافران را به شهر خود بکشانند.
اما در سطح شهر تبریز مورد جالب توجه و جدیدی که به مسافران انگیزه سفر به این شهر را فراهم کند ندیده‌ام، مگر منطقه تجارت آزاد ارس که دو سه سالی است ایجاد شده و تا حدودی شهروندان را از گوشه و کنار منطقه و حتی کشور به سوی استان جذب کرده است.
کارشناسان معتقدند: دولت به تنهایی قادر به نجات اماکن تاریخی و قدیمی از خطر تخریب نبوده و باید بخش خصوصی وارد عمل شده و با سرمایه‌گذاری‌های خود نه تنها این اماکن را از خطر نابودی نجات دهند بلکه زمینه جذب توریست و گردشگر را نیز فراهم کنند.
شواهد موجود نشان می‌دهد استان‌های هم‌تراز با استان آذربایجان‌شرقی از این امتیاز استفاده بهینه را برده و با مشارکت دادن بخش خصوصی زیرساخت‌های گردشگری خود را ترمیم یا تقویت کردند، اما استان ما در این مورد از قافله عقب مانده و آنطور که باید نتوانسته موفق عمل کند.
شهری که هنوز مشکلات رفاهی خود همچون سرویس‌های بهداشتی مناسب و کافی، تابلوهای راهنمای گردشگران، اماکن و استراحتگاه‌های مناسب و بهداشتی، رستوران‌ها و دیگر امکانات رفاهی خدماتی کافی را در حد ایده‌ال و مطلوب نمی‌تواند در اختیار گردشگران قرار دهد چگونه می‌تواند ادعا کند کمتر از دو سال دیگر میزبان مناسبی برای هزاران و شاید میلیون‌ها گردشگر در شهر نمونه گردشگری جهان اسلام خواهد شد؟
در پایان توجه به این نکته خالی از لطف نیست که مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان گفته است: در نوروز امسال ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار اقامت در استان اصفهان داشته‌ایم که نسبت به ایام نوروز سال گذشته ۳۰ درصد افزایش داشته است.
با توجه به آمار استان اصفهان در اقامت قضاوت را در اختیار خوانندگان می‌گذاریم که استان اصفهان باید چقدر گردشگر داشته باشد.
امروزه بیش از هر چیز به آگاهی توسعه‌ای نیاز داریم. باید آمار واقعی را به عنوان مبنای اصلی برنامه‌ریزی برای توسعه و رشد گردشگری استان مورد تجزیه و تحلیل قرار بدهیم تا به راهکارهای جدیدی برسیم و عمده‌ترین تنگناها و محدودیت‌ها را شناسایی کرده و چاره‌جویی کنیم.
———————————-
نگارنده سعیده دلال‌علیپور
