ریشه تمام گل‌های شهر اینجاست
ریشه تمام گل‌های شهر اینجاست
گلدان‌های کوچک پلاستیکی با نظم زیبایی کنار یکدیگر ردیف شده‌اند و تا چشم کار می‌کند رد ممتدی از خطوط سبزی است که گرد هم جمع شده. اینجا مرکز تولیدات گل و گیاه سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری تبریز است. جایی که انبوهی از گلهای کاشته شده در فصول مختلف در آن تولید می‌شود.

تعدادی از کارگرها گوشه‌ای از گلخانه کنار هم نشسته‌اند و مشغول جای دادن بذر و ریشه گلها در این گلدان‌های کوچک‌اند. آن طور که آقای راهنما توضیح می‌دهد در ابتدا باید سوراخی کوچک در انتهای این گلدان های پلاستیکی (شما بخوانید لیوان‌های پلاستیکی) ایجاد شود و سپس بذر گل در آنها کاشته شود و بعد هم خاک. البته به همین راحتی‌ها هم نیست. میزان دقیق خاک و محل قرار گیری بذر هم قلق خودش را دارد.

این گلخانه ۱۰ هزار متر مربع یا همان ۱۰ هکتار مساحت دارد. آنقدر وسیع است و تا چشم کار می‌کند گل و گیاه در گوشه گوشه آن کاشته شده که تازه باور می‌کنی همین فضای تمام نشدنی گلهای مورد نیاز برای کاشت در تبریز را تامین می کند.

اینجا در کنار چندین گلخانه بزرگ و سرپوشیده که محل مناسبی برای تولید گلها به شمار می‌روند، در فضای بیرون و باغچه‌های کوچک و بزرگ هم درخت و درختچه تولید می‌شود. باغچه‌ای پر از درختان کوچک سرو که از سبزی و زیبایی به یکدیگر گره خورده‌اند و باغچه‌هایی که نهال‌های خیلی جوانتر مثل بادام در آنها کاشته شده است و اصلا چه کسی باور می‌کند همین نهال کوتاه روزی قرار است آنقدر رشد کند که در خیابانی از شهر کاشته شود و سالها بعد رهگذری دست بالا برده و از بادام‌هایش بچیند؟

نادر باذوق مدیر این مرکز تولید گل و گیاه می گوید: در اینجا نه تنها گلهای فصلی برای سازمان سیما، منظر و فضای سبز تولید می‌شود بلکه در کنار گلخانه‌های مناطق نیز تامین کننده گلهای فصلی برای آنهاست. البته گلهای فصلی برای برخی سازمان‌های تابعه مثل آرامستان‌ها و پسماند نیز از همین گلخانه تامین می‌شود.

تولید ۴۰ تا ۴۵ نوع گلهای فصلی در مرکز تولیدات گل و گیاه

او با بیان اینکه بیشتر گلهای مصرفی ما در فضاهای باز، خیابان‌ها و روفوژ ها از اینجا تامین می‌شود، یادآوری می‌کند: امسال خرید گل چندانی نداشته ایم و بیشتر نیاز به گل از اینجا تامین شده است. در این گلخانه ۴۰ تا ۴۵ نوع گل تولید می شود. گلهایی مثل عسلی، لوبلیا، مارگریت، میخک، گازانیا، رودبکیا، اختر، میمونی، برگ سفید، ناز سفید و صورتی، شمعدانی و… که این گلها از نوع گلهای فانتزی نبوده و بومی آذربایجان هستند و یا اگر هم نباشند در اینجا با شرایط آب و هوایی آدابته شده‌اند.

باذوق با اشاره به نحوه فعالیت و تولید گل و گیاه در این مجموعه، می‌گوید: گلخانه در ۴ مرتبه اعم از کاشت پیش بهاره، بهاره، تابستانه و پاییزه اقدام به تولید گل می کند. پیش بهاره مثل گلهای شب بو، بنفشه و همیشه بهار است. بیشترین گلهای تولیدی هم متعلق به فصل بهار است. از گلهای تابستانه هم می‌توان گل ناز را مثال زد. در پاییز هم کلم و داوودی تولید می‌شود.

مدیر مرکز تولیدات گل و گیاه این سازمان همچنین ارقام تولیدی در این گلخانه را منحصر به گل ندانسته و می‌گوید: ارقام تولیدی شامل گل، درخت و درختچه و تولید بذر است. حدود ۱۰ گونه نیز انواع درخت و درختچه در اینجا تولید می شود شامل عرعر، اقاقیا، زبان گنجشک، بادام، افرا، توت، ارغوان، بلوط اسکو و

او همچنین ادامه می‌دهد: در کنار اینها انبار بذر هم داریم. انواع گلی که از بین رفته‌اند را احیا می‌کنیم مثل لاله مسکو، استاتیس. این گلها زمان گلدهی طولانی دارند و ماندگاری گلهای آنها طولانی بوده و مقاوم به انواع تنش‌ها هستند. ۸۰ تا ۹۰ درصد از بذرهای ما شامل اینهاست و فقط ۱۰ درصد خرید بذر داریم که آن هم شامل بنفشه و شب بو بهاره است.

آغاز تولید گلهای پاییزه در گرمای نفس‌گیر تابستان

شاید جالب باشد بدانیم سال زراعی در گلخانه از ۱۵ مرداد آغاز می‌شود و تا ۱۵ مرداد سال آینده ادامه پیدا می‌کند. یعنی درست از نیمه‌ی تابستان.

حالا در این روزهای نخست تابستان که هُرم گرما لجوجانه‌تر از هر زمانی روی شهر آوار شده، زیر طاق گلخانه‌ها به سبب موقعیت رشد گلها از شدت گرمای هوا نفس در سینه حبس می‌شود.  هر چند هوای دم کرده و گرم در زیر این سقف رنگی حکمفرمایی می کند ولی در چنین شرایطی کارگران کنار هم نشسته و مشغول کارند.

در حالی که در شهر، تابستان فرمانروایی می‌کند و گلهای تابستانی در خیابان های تبریز دیده می‌شوند، حالا یک هفته‌ای می‌شود که در این گلخانه تولید گلهای پاییزه آغاز شده و از گلهای تابستانه خبری نیست.

رئیس اداره توسعه فضای سبز سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری تبریز این گلخانه ۱۰ هکتاری را تنها بخشی از گلخانه‌های شهرداری تبریز عنوان کرده و می‌گوید: به جز اینجا، در سطح شهر هم ۲۲ هزار متر مربع فضای گلخانه ای زیر نایلونی در مناطق دهگانه شهرداری داریم.

تولید سالانه ۳ میلیون نشاء گلهای زینتی در گلخانه‌های شهرداری تبریز

علی کوشکسرا ادامه می‌دهد: در این گلخانه‌ها در مجموع سالانه حدود ۳ میلیون انواع نشاء گلهای زینتی تولید می‌شود که تلاش داریم این میزان گل را به ۵ میلیون در سال افزایش دهیم.

کوشکسرا از خودکفایی این مجموعه در تولید بیشتر گلهای فضلی خبر داده و می‌گوید: طی دو تا سه سال اخیر تلاش بر این بوده که در سطح شهر فصل بهار و تابستان از خرید گل اجتناب شود. چرا که در مناطق قابلیت تولید گل وجود دارد. این قابلیت‌ها هم اکنون بالفعل شده و مناطق خود تولید کننده انواع  نشاء هستند. بدین ترتیب ضمن صرفه جویی در هزینه ها، ازتوانمندی خود مناطق در این تولیدات استفاده می‌شود.

او با اشاره به اینکه گلهای فصل بهار و تابستان کاملا از طریق خود مناطق تولید می‌شود، ادامه می‌دهد: در پاییز سال گذشته ۳۰ درصد از داودی‌های کاشته شده در سطح شهر از این گلخانه تامین شد. همچنین در تمام پارک ائل گلی نیز برای کاشت پاییزه تولیدات سازمان تامین کننده بود که امسال هم همان سیاست ادامه دارد.

رئیس اداره توسعه فضای سبز سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری تبریز با اشاره به اینکه امسال ۲۷ هزار اصله نهال از تولیدات سازمان در مناطق توزیع و در هفته درختکاری به شهروندان داده شده، می‌گوید: سال آینده نیز شاید ۵۰ هزار تا ۷۰ هزار تولید نهال داشته باشیم که امیدوارم به تدریج این میزان به سالانه ۱۰۰ هزار اصله افزایش پیدا کند. در سال‌های اخیر سیاست این طور بوده که تولید نهال را نیز بومی سازی کنیم.

کوشکسرا در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تولید درختچه در این مرکز تولیدات، یادآوری می‌کند: سال جاری بالغ بر ۲۰ هزار درختچه یاس طاوسی در اینجا تولید شده که حتی بیش از نیاز مصرفی کاشت در سطح شهر به شمار می‌رود. امسال هم ارغوان  تولید شده، ژونی پرس، زرشک و…  هم از جمله گونه‌هایی هستند که طی سال‌های آتی در سطح شهر کاشته می‌شوند.

باغبانی عشق می‌خواهد و صبوری

کار با گل و گیاه عشق می‌خواهد و علاقه. این را علی لامعی باغبان پنجاه و خرده‌ای ساله که موهایش را در این شغل سپید کرده می‌گوید.

آقای لامعی که از قدیمی‌ترین و کارکشته‌ترین کارکنان این مجموعه است، می‌گوید: شاید در ابتدا به واسطه یک نفر برای شغل باغبانی و کار کردن در حیطه فضای سبز معرفی بکار شدم ولی با وجود گذشت ۲۲ سال از شغلم راضی ام.

او که حالا تمام گلهای سطح شهر را مثل بچه‌هایش دوست دارد و دلش با پژمردن آنها ضعف می‌رود، ادامه می‌دهد: وقتی در پارکها و خیابان‌ها می‌بینم گلها را لگد کرده و خراب می‌کنند، نارحت می‌شوم. من برای آن گلها زحمت کشیده ایم و می‌دانم برای تولید آن زحمات زیادی کشیده شده است.

از او می‌خواهم دقیقا همین زحمات زیاد برای تولید یک گل را توضیح دهد که می‌گوید: بذر گیری می‌کنیم و تخم گلها را می‌گیریم. بعد آن را می‌کوبیم و خشک می‌کنیم. در زمستان باغچه‌های گلخانه‌ها را بیل می‌زنیم و بذر پاشی می کنیم و کود داده و با آبیاری‌های مرتب اینها رشد می‌کنند. بعد در گلدان می‌کاریم و این بار هم در گلدان از آنها مراقبت می‌کنیم.

سالانه یک و نیم میلیون انواع گل در این مرکز گلخانه‌ای تولید می‌شود. هر چند برای پی بردن به کمبود نیروی انسانی در این مرکز نیاز نیست خیلی هم از عدد و رقم ها سر در بیاوری. همین خلوتی فضا، گفته مدیر مجموعه را ثابت می‌کند که تمامی پرسنل اینجا تنها ۲۴ نفر است.

در مسیر برگشت از گلخانه تولیدات، متفاوت‌تر از همیشه رفوژ میانی خیابان‌ها را نگاه می‌کنم. گلهای کوچک و لطیفی که با دستان سختکوش کارگرانی عاشق، ریشه به ریشه کنار هم جای گرفته‌اند.