به گزارش قلم پرس، استاد سمیه اکبری فرد، نویسنده کتاب تغافل و نقش تربیتی آن، با نویسندگی در این موضوع سعی کرده است ابعاد تغافل را برای مردم بشناساند و از دیدگاه علمی و معنوی به نقش تغافل در حل مشکلات خانواده‌ها و جوامع بپردازد. گفت وگویی با این نویسنده کتب دینی ترتیب داده ایم:
استاد اکبری در مورد اصل تغافل و چگونگی کاربرد آن در جامعه بفرمایید؟
واژه تغافل از لحاظ لغوی از ریشه غفل مشتق گردیده است و به معنای نادیده انگاشتن، چشم پوشی و خود را به غفلت زدن معنا شده است. یکی از مهمترین اصول اخلاقی که متاسفانه کمتر مورد توجه و عنایت واقع گردیده، اصل تغافل است. تغافل به عنوان یکی از ارزش‌های اخلاقی، در منابع اسلامی و روش‌های تربیتی روز مورد توجه قرار گرفته است. تغافل از ریشه‌هایی همچون غفلت، عفو می‌آید. گذشت و چشم پوشی از تقصیر دیگران یکی از مکارم اخلاق و آداب معاشرت است. در قرآن کریم به عفو امر شده است.” خذ العفو و امر بالمعروف” یعنی عفو پیشه کن و به نیکی فرمان ده. در حقیقت عفو و اغماض در صورتی ارزشمند است و مصداق می‌یابد که انسان قدرت انتقام داشته باشد.
واژه ای که متاسفانه در جامعه امروزی ما کمرنگ جلوه داده شده است. درسته؟
متاسفانه ترحم و عفو و تغافل واژه‌هایی است که این رزوها کمتر به آن توجه شده است در حالی که من به عنوان نویسنده کتاب تغافل در کتابم آورده ام که خداوند اولین مربی است که با بخشش اولین متربیان خویش، یعنی آدم و حوا، عفو نامیده شد و امام سجاد (ع ) به خوبی اشاره می‌کند که عفو نقطه امید همه انسان‌های خطاکار در طول تاریخ بوده است و جریان تکامل و تربیت نفس انسانی تنها در گرو گذشت خداوند از گناهان فرد و انسان‌ها نسبت به یکدیگر است.تا جایی که حضرت در دعای ” التجاء” خطاب به پروردگار می‌فرماید: خداوندا، اگر بخواهی ما را عفو کنی، این از فضل و بخشش توست و اگر بخواهی ما را کیفر نمایی، بر اساس عدالت است و در اواسط دعا می‌فرمایند: من از همه نیازمندان نسبت به عفو تو محتاج تر هستم.
از اثرات عفو بفرمایید؟
بخشش علاوه بر ترسیم روابط بین افراد و کاهش تنش‌های اخلاقی در تامین سلامت روانی، کاهش اضطراب و افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری، اختلالات عاطفی و رفتاری و حتی افزایش اعتماد به نفس بسیار تاثیرگزار است. عفو موجب پایین آمدن فشارهای روحی می‌شود. البته نکته مهم اینکه عفو نباید همراه با منت گذاشتن باشد که متاسفانه ارزش عفو را بسیار پایین می‌آورد و این مطلب را بنده در کتاب تغافل به صراحت آورده ام.
تغافل در سفارشات ائمه اطهار چقدر تاکید شده است؟
نه تنها روایات و احادیث بسیاری در این زمینه از سوی معصومین سفارش شده است بلکه خود این بزرگواران هم در کلام و رفتار خود به تمام معنا اصل تغافل را رعایت می‌کردند و امروزه باید این اصل از سوی معصومین ما، الگویی برای همه افراد جامعه باشد. در فرمایشی از امام علی ( ع ) تغافل را موجبی برای آرامش و آسایش انسان معرفی می‌کنند و تاکید فرموده اند: آنکس که از بسیاری امور تغافل نکند، آرامش و آسایش خویش را متزلل کرده است. یا بارها در روایات آمده است که امامان معصوم ما در مقابل فحاشی‌ها و هتک حرمت‌های زمان خود بارها چشم پوشی کرده اند که این الگویی برای جامعه امروزی است.
اما متاسفانه تغافل امروز در جامعه کمرنگ شده است و عدم آن بسیار در پرونده‌های دادگاه‌ها و دعواهای خیابانی و نزاع‌های بین زن و شوهر و والدین و فرزندان بسیار مشهود است. نظرتان چیست؟
کاملا موافق هستم و اگر همه انسان‌های یک جامعه، به اصل تغافل احترام بگذارند و آن را در زندگی‌های شخصی و کاری خود جاری و ساری کنند دیگر شاهد این همه حجم اختلافات نیستیم اما متاسفانه رحم نکردن و عدم بخشش و چشم پوشی نکردن باعث شده است تا شاهد بسیاری از مشکلات درون خانواده و جامعه باشیم.
کتاب تغافل را برای مخاطب‌ها تشریح بفرمایید؟
ابتدا بگویم که نوشتن این کتاب به خاطر دغدغه شخصی در من بوده است که احساس کردم نوشتن آن می‌تواند به کاهش مشکلات خانواده‌ها کمک کند. این کتاب در یازده گفتار تنظیم و کتابت شده است که در گفتار اول به مفهوم تغافل، در گفتار دوم بازشناسی غفلت و تغافل،گفتار سوم: اقسام تغافل، گفتار چهارم: نقش تربیتی تغافل، گفتار پنجم: تغافل از منظر روانشناسی،گفتار ششم: نقش تربیتی تغافل، گفتار هفتم: قلمروی اصل تغافل، گفتار هشتم: آثار ارزشمند تغافل، گفتار نهم: نقش تغافل در روابط اجتماعی، گفتار دهم: آثار تغافل در تحکیم خانواده و در گفتار یازدهم: به تغافل و اصول حکومت اسلامی پرداخته شده است.
