به گزارش قلم پرس، وانگ شیائوشوایی کارگردان سرشناس چینی یکی از داوران بخش مسابقه بین‌الملل (سینمای سعادت) سی و هفتمین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر است.
این فیلمساز ۵۲ ساله متولد شانگهای یکی از پیشگامان سینمای مستقل چین در دهه ۱۹۹۰ است. او طی بیش از ۳۰ سال فعالیت حرفه‌ای ۱۳ فیلم کارگردانی کرده است. وانگ جوایز زیادی دریافت کرده است که از جمله آنها می‌توان به جایزه داوران جشنواره فیلم کن برای «رؤیاهای شانگهای» (۲۰۰۵) و خرس نقره‌ای بهترین فیلمنامه برای «به عشق اعتماد داریم» در جشنواره برلین ۲۰۰۸ اشاره کرد. «نسیان سرخ» (۲۰۱۴) دیگر ساخته او در بخش مسابقه هفتاد و یکمین جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمده و آخرین فیلم او «تا دیدار بعد، پسرم» (۲۰۱۹) برنده دو خرس نقره‌ای برای بهترین بازیگر مرد و بهترین بازیگر زن از شصت و نهمین جشنواره فیلم برلین شد. شیائوشوایی به دلیل فعالیت‌های هنری خود، نشان شوالیه هنر و ادبِ وزارت فرهنگ فرانسه را دریافت کرده است.
شما یکی از چهرههای پیشگام سینمای مستقل چین بوده‌اید. کمی درباره سینمای مستقل چین در سال‌های نود توضیح بدهید.
در ابتدای سال‌های ۱۹۹۰ در صنعت سینمای چین همه‌چیز در ید قدرت دولت قرار داشت. همه چیز از سرمایه‌گذاری گرفته تا بودجه برای فیلمسازی دست دولت بود. بنابراین هیچ کمپانی خصوصی، هیچ راه شخصی برای فیلمسازی وجود نداشت. بنابراین وقتی از مدرسه سینمایی دانش‌آموخته شدم، هیچ شانسی برای من وجود نداشت که به سراغ یک کمپانی بروم و بتوانم فیلم بسازم. بنابراین پول قرض گرفتم تا فیلم‌هایی را بسازم که دلم می‌خواهد. بدین ترتیب مسیری را شروع کردیم که به سینمای مستقل چین شهرت پیدا کرد. پس از ۱۰ سال در سال ۲۰۰۳ سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در سینمای چین آزاد شد. حالا فیلمسازان مستقل زیادی در چین فعالیت می‌کنند، اما مشکلات جور دیگری شده است و فیلمسازان مستقل با مشکلات دیگری روبه‌رو هستند. مثلاً فروش فیلم. در آن دوران شرایط سینمای مستقل این‌گونه بود.
شما مستند «پرتره چینی» (۲۰۱۸) را ساختید که به موضوع شهری‌سازیِ سریع در چین می‌پرداخت. چرا چنین موضوعی را به عنوان مستند انتخاب کردید؟
چون در فاصله فیلم‌های بلندی که می‌سازم، وقت دارم و گاهی به شهرهای مختلف چین سفر می‌کنم. چین کشور بزرگی است و بعضی اوقات عکاسی می‌کنم. به نظرم ثبت تغییر و تحول و تصویر چین اهمیت دارد. یکی از دوستانم در کار رنگ اتومبیل بود. از او در حال رنگ‌پاشی فیلمبرداری کردم. و مستند را ساختم. وقتی پس از هشت یا نه سال برگردیم، به این دوران نگاه کنیم، می‌بینیم این تحولات را ثبت کردیم. این کاری است که در این مستند انجام دادم.
شما تحت تأثیر نسل پنجم فیلمسازان چینی قرار دارید. اما فیلم‌های شخصی خودتان را ساخته‌اید.
پس از انقلاب فرهنگی چین نسل پنجم فیلمسازان چین ظهور کرد. در دهه ۱۹۸۰ آنها فیلم‌هایی میساختند که برای مردم نو بود، اما این فیلم‌ها من را راضی نمی‌کرد. فیلم‌ها باید تاریخچه و وقایع کشور را نیز توصیف می‌کردند. دلم می‌خواست فیلم‌هایی صمیمی‌تر مانند فیلم‌های مستند درباره زندگی مردم عادی بسازم.
«یخ‌زده»(۱۹۹۶) درباره یک هنرمند پرفورمنس آرت است که برای پرده سوم پرفورمنس تصمیم می‌گیرد خودش را بکشد. چرا چنین پایانی را برای این فیلم در نظر گرفتید؟
من این ماجرا را در روزنامه‌ای خواندم که هنرمندی خودکشی کرده بود. نمی‌توانستم این حادثه واقعی را در فیلم بیاورم، اما این فضا برای من جذاب بود. تلاش کردم روی موضوع تمرکز کنم و به نظرم آمد این هنرمند می‌خواهد شوخی کند. از جسمش برای ارائه این شوخی استفاده کند مثل یک هنرمند جعلی.
فیلم آخرتان «تا دیدار بعد، پسرم» (۲۰۱۹) برنده دو جایزه بازیگری از جشنواره جهانی فیلم برلین شد. فیلم به موضوع مهمی در چین می‌پردازد. اما پایان‌بندی امیدوارکننده‌ای دارد. شاید «تا دیدار بعد، پسرم» (۲۰۱۹) جاه‌طلبانه‌ترین فیلم شما تا به امروز باشد.
فیلم از سال‌های ابتدای ۱۹۸۰ آغاز می‌شود و تا زمان حال ادامه پیدا می‌کند. «تا دیدار بعد، پسرم» را یک واکنش چینی، تجربه خام چینی و بررسی تحولات می‌دانم. از نظر من بحث نمایش زندگی واقعی در چین در آن سال‌ها اهمیت داشت. البته موضوع خیلی عادی است در آن دوران زوج‌های چینی فقط می‌توانستند یک فرزند داشته باشند. شما باید از تک‌فرزند خود بی‌نهایت مراقبت می‌کردید. در غیر این صورت ماجرا شکل دیگری به خودش می‌گرفت. در پس‌زمینه داستان تحول جامعه چین دیده می‌شود. در مورد پایان امیدوارکننده، من اعتقاد دارم زندگی نیز به همین منوال است. شادی دارد، درد دارد، غم دارد.
بازیگران اصلی فیلم که جایزه گرفتند هردو بازیگران حرفه‌ای بودند؟
بازیگر مرد تحصیل‌کرده رشته تئاتر و بازیگری حرفه‌ای است. اما بازیگر زن بیشتر در مجموعه‌های تلویزیونی نقش‌آفرینی کرده بود. هیچ‌کدام ستاره نبودند. اما حالا شناخته‌تر شده‌اند.
نظرتان نسبت به سینمای ایران چیست؟
سینمای ایران در دنیا شناخته‌شده است. شما فیلمسازان خوبی مانند عباس کیارستمی، اصغر فرهادی و جعفر پناهی.
به عنوان یکی از هیئت داوران چه عناصری در فیلم‌ها توجه شما را جلب خواهد کرد؟
فکر می‌کنم در تلاش خواهم بود تا خلاقیت در فیلم‌ها، چهرههای جدید و فیلمسازان جوان را جستجو کنم.
به عنوان فیلمسازی که در برهه‌ای از زمان پیشگام سینمای مستقل بودید، چه نصیحتی به دانشجویان سینمای ایرانی میدهید؟
به عنوان فیلمساز مهم نیست از کجا کار را شروع می‌کنید، به فرهنگ خود اعتماد داشته باشید، به زندگی خود باور داشته باشید. با قلبتان شخصیت‌ها را به تصویر بکشید و نشان بدهید فرهنگتان چیست و مستقل باشید.
- منبع خبر : ستاد خبری سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر
